İçindekiler
Bu içerik, Esra Sarıçamlık tarafından hazırlanmıştır.
0-6 yaş çocukların gelişiminde en aktif olduğu dönemden biridir. Çocuk doğumdan itibaren öğrenme, büyüme ve gelişme dönemi içerisindedir. Bu dönemde çocuklar merak ve keşfetme iç güdüsüyle dünyayı anlamaya çalışmaktadırlar. Oyun ise dünyayı anlamada en iyi araçlardan birisidir. Oyunun sözlüklerdeki tanımı, zaman geçirmeye yarayan, belli kuralları olan eğlencedir. Fakat çocuklar için düşünüldüğünde yalnızca eğlence olarak değerlendirmek yanlış olacaktır.
Çocukların hayal gücünü kullanarak oyun içerisinde bir nesneye amacı dışında anlamlar yüklemesine, başka karakterlerin rolüne girmesine sembolik oyun kurma denir. Kartonu telefon yapma, ayakkabısını araba yapma, kalemi mikrofon olarak kullanmak gibi oyunlar sembolik oyunlara örnek verilebilir.
Oyun oynamak çocuğun temel ihtiyaçlarından biridir. Oyun içerisinde çocuk deneme yanılma yoluyla hedefine ulaşmayı ve bu sırada yapmak istediği şey için çabalaması gerektiğini de öğrenecektir. Çocukların bilişsel, psikomotor, duygusal, psikolojik gelişimine katkı sağlayan en iyi araçlardandır. Oyun sırasında yarattıkları dünya sayesinde karar verme, işbirliği yapma, ortak çalışmalar yapma gibi yetişkin dünyasına ait olan birçok şeyi oyun yoluyla anlamaya başlarlar. Bu oyunlar hayal dünyasının aktif olduğu oyunlardır. Çocuklar, oyunların içerisinde yer aldıkça yetişkin dünyasını anlamlandırma konusunda fikir sahibi olmaya başlarlar. Bu sayede ileriki yıllarda gerekli olacak beceriler için pratik yapma, değerlendirme şansına sahip olacaktır. Yapılan çalışmalara göre, çocukluk döneminde oyun oynayan kişilerin yetişkinlik döneminde iş hayatında daha başarılı olduğu görülmüştür. Çocuk sözel olarak açıklayamadığı olayları ve durumları oyun sayesinde kendi bildiği dil ile ifade eder. Bu sayede çocuk rahatlar, iyileşir. Çocuklar aileleriyle zaman geçirmekten hoşlanırlar, onlarla oyun oynamak isterler. Ailelerinde de dahil olduğu bu oyunlar çocukların ruhsal dünyası için keşfedilmeye hazır hazine görevini görecektir. Ancak bu hazine avında aileler kaptanlığı çocuklarına bırakmalıdırlar. Ne oynanacağı ve nelerle oynanacağına çocuklar karar vermelidir.
Oyuncak Alırken
Oyundan bahsederken oyuncakların önemi üzerinde de durmak gerekir. Çünkü oyuncak sayesinde çocuk kendi ruhsallığı ile dış gerçeklik arasında salınım yapma şansı yakalar. Bu sırada kendi iç dünyasında olanlar ile dış gerçeklikleri birbirine karıştırarak bağ kurmaya çalışır.
Bu nedenle de aileler çocukların yaşına ve gelişimine uygun oyuncak alımını dikkat etmelidirler. Oyuncak dünyasının bu kadar gelişmesiyle birlikte çocuklar bu oyuncakları gerek arkadaşından gerek televizyonlardan tanıma şansına sahip oluyor. Güney Kore’de yapılan bir araştırmada, ailelerin çocuklarının eğitimine yönelik oyuncakları göz ardı ettiği ve alınan oyuncaklara çocuklarının arkadaşlarındakini görüp istemeleri, mağazalarda dikkat çekmesi ya da televizyon reklamlarından etkilenme gibi faktörler yüzünden para harcandığı belirlenmiştir. Halbuki oyuncakların alınımı konusunda da çocuğun gelişimi ve ilgi duyduğu alanlar dikkate alınmalıdır. Çünkü her oyuncak her çocuğa uygun olmayabilir. Bilişsel olarak uygun olmayan oyuncaklar çocuğun kendisini zaman zaman yetersiz görmesine neden olabilir.
Aileler oyuncak seçiminde çocuğun bilişsel, psikomotor, psikolojik gelişimlerine katkı sağlayacak oyuncakları seçmeye gayret etmelidirler.
Kaynaklar
- Memiş DA. Oyunun Çocuk Gelişimine Etkisi ve Eğitimdeki Önemi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, 14-16 Nisan, Gazi Üniversitesi, Ankara, Kök Yayıncılık, II, 442-448, 2006.
- Boyd BJ. Teacher response to Superhero Play: To Ban or not to Ban?, Childhood Education, 1997; 74(1), 23-28.
- Uluğ M. Niçin Oyun, İstanbul, Özne ve Göçebe Yayın, 7-12, 1999.
- Hazar M. Beden Eğitimi ve Sporda Oyunla Eğitim, Ankara, Tubitak Yayınları, 7-18, 1996
- Kim M. Parents Perceptions and Behaviors regarding Toys for Young Children’s Play in Korea, Education, 2002; 122(4): 793-807.
- Kim M. Parents Perceptions and Behaviors regarding Toys for Young Children’s Play in Korea, Education, 2002; 122(4): 793-807.
Bu içerik, Esra Sarıçamlık tarafından hazırlanmıştır.
Transaksiyonel Analizde Oyuncak Kullanımı adlı makalemizi okumak için tıklayabilirsiniz.
Bir önceki yazımız olan Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu için Meditasyon başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
