Bu içerik, Klinik Psikolog Pelin Bingöl tarafından hazırlanmıştır.
Çocukların nöromotor gelişimi erişkin yaşa kadar devam eden bir süreçtir. Nöromotor gelişiminde ilk evre kaba hareketlerin kazanılması olarak kabul edilmektedir. Bunu ince motor, dil ve sosyal (kişisel) alanlardaki gelişmelerde izlemektedir. Denver II Gelişimsel Tarama Testi, tüm bu alanları kapsayan pratik bir testtir. Eğer bir çocuk dördüncü ayda boyun kontrolünü kazanamamışsa, 9 aylıkken desteksiz oturamıyorsa veya 18 aylık olmasına rağmen halen yürüyemiyorsa nöromotor
gelişme geriliği mevcuttur ve ileri tetkik yapılmalıdır (Çarman, 2016).
Yeni Doğan
• Bebek doğduktan sonra anne karnındaki pozisyonu devam ettirir (genel fleksiyon
pozisyonu), uyanıkken etrafı kuvvetlice tekmeler, başını bir an için kaldırır.
• Sağlıklı, yeni doğanda birtakım refleksler görülür; yakalama refleksi, kortikal başparmak,
arama ve emme refleksi vb.
3.Ay
• Baş kontrolü başlamıştır. Yaklaşık başını bir dakika kadar dik tutabilir. (Bu noktada ilerleyen
aylarda çocuğun başı hala yan yatıyorsa bir sorunun varlığından söz etmek mümkün olabilir)
• Ön kolları üzerinde kendisini destekleyebilir.
• Eline verilen çıngırağı tutar.
• Hareket ettirilen bir oyuncağı gözleri ile takip eder
• Beslenme hazırlığını anlar
• Gülümser. Buradaki önemli nokta aslında sosyal mesajları alıp almamasına ilişkindir.
Güldürüldüğünde gülmesi ile güldürülmeden kısaca kendiliğinden gülmesi iki ayrı
beceridir.
4.Ay
• Baş kontrolü tamdır.
• Orta hattı bulmuştur. Başka bir ifadeyle iki elini vücudunun ortasında tutarak aynı anda iş
yapabilmektedir. Örneğin ulaşmak istediği oyuncağı vücudunun orta hattında tutabilir. Ya da
ellerini bu orta hatta birleştirebilir. Bu aylarda orta hattı bulup bulamaması dikkat edilen bir
husustur.
• Destekli kısa süreli oturabilir. Ellerini ve objeleri ağzına hatasız bir şekilde götürebilir.
• Oyuncağa uzanmaya çalışır.
5.Ay
• Yarım dönebilir.
• Ön kollarına dayanır, bir eliyle oyuncağa uzanır.
• İstemli fleksiyon (kendini istediği gibi gevşetip bırakma) pozisyonuna geçer.
• Uzandığı oyuncağı yakalar fakat tam olarak kavrayamayabilir.
6.Ay
• Elleri üzerinde kendisini kaldırabilir.
• Daha uzun süre destekli oturabilir.
• Kısa süre desteksiz oturabilir.
• Uzandığı oyuncağı tam olarak kavrar ve elinde tutabilir.
• Bir objeyi bir elinden diğer eline geçirebilir.
7-8 Ay
• Dönerek yer değiştirir.
• Uzun süre desteksiz oturur.
• İki eliyle ayrı ayrı iki objeyi tutabilir.
9-10 Ay
• Sürünür.
• Ellerinden tutulunca ayakta durur.
• Emekleme pozisyonuna gelir ve öne arkaya ağırlık aktarır.
• 10uncu ayı sonuna doğru eşyalara tutunup ayağa kalkar.
• Etrafı karıştırmaya başlar.
11-12 ay
• Emekler, sıralar.
• Diz üstü denge kurar.
• Bir elinden tutulursa yürür.
15-18 Ay
• Yardımsız ayağa kalkar.
• Yardımsız ve hızlı yürür.
• Bir elinden tutulursa merdiven inip çıkabilir.
• Bağımsız çömelip kalkar.
• Altını ıslattığı zaman kendisine bakım verene (anne vb.) gösterir.
2 Yaş
• Düzgün yürür ve koşar.
• Her iki ayağını aynı basamağa koyarak merdiven inip çıkar.
• Topa tekme atar.
• Parmak ucu yürüyebilir. (otizm ’de bu durum anormal bir davranışı temsil edebilmektedir.
Ancak burada bahsedilen durum çocuğa dışardaki bir kişinin yap dendiğinde yapabilecek
beceriye sahip olması anlamındadır.)
3 Yaş
• Merdiveni tek tek çıkmaya başlar. İnerken ayağını aynı basamağa koyar.
• Tek ayak üzeri dengede durabilir.
• Üç tekerlekli bisiklete biner.
• Kollarını düzleştirerek topu yakalayabilir.
• Adını ve soyadını söyleyebilir.
• Oyuncaklarını paylaşır, çocuklarla oyun oynar.
4 Yaş
• Zıplayabilir.
• Her basamağa bir ayak koyarak iner çıkar.
• Bağımsız yemek yer, giyinip soyunur.
• Ayakkabılarını bağlar, düğme ilikler.
• Hayali masallar anlatır, grup oyunlarına katılır.
5 Yaş
• Tek ayak üzerinde zıplar.
• Alçak engellerden atlayabilir.
• Müziğe uyarak yürüyebilir.
• Yarışmalı oyunlara uyar, kurallara uyar, ev işlerine katılmak ister.
6 Yaş
• Gözler kapalı tek ayak üzerinde durabilir.
Kaynakça
Çarman, K. (2016). Çocuklarda Normal Nöromotor Gelişme/ Normal Neuromotor Development Of
Children. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1).
Bir önceki yazımız olan Çocuklarınız Aile Maliyesi Konusunda Stresli mi? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
