Dijital detoks, kişinin belirlediği bir zaman aralığında dijital aletleri kullanmamasına denir. Kişi bu süre zarfında telefonundan, bilgisayarından ve televizyondan uzak kalır. Ana motivasyon kaynağı ise gerçek hayata odaklanmak ve stresten uzaklaşmaktır. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, bir yetişkin günde 11 saatini dijital cihazlarla harcıyor. Yani hemen hemen bütün gününü. Bu nedenle birçok kişi bazen dijital detoks yapma ihtiyacı hissediyor.
Birçok insan kendini dijital cihazlara bağımlı hissediyor. Resmi olarak tanı kitaplarında bulunmasa da birçok uzman teknolojik cihazların bağımlılık yaptığını, hatta fiziksel, psikolojik ve sosyal problemlere yol açtığını belirtiyorlar. Hatta bir araştırmaya göre, genç nüfusun tam %78’i her saat telefonuna bakma ihtiyacı hissediyor.
Teknolojik cihazlar hakkında yapılan araştırmalar, teknolojinin stresi arttırdığı, uyku düzenini etkilediği hatta dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıkları tetiklediğini gösteriyor. Ayrıca sosyal medyayı kontrol etmeyince oluşan ‘’bir şeyler mi kaçırıyorum?’’ hissi kişinin psikolojik sağlığını olumsuz etkiliyor.
Dijital Detoksa İhtiyacınız Olduğunun Göstergeleri
- Telefonunuza bakmayınca stresli hissediyorsanız
- 5-10 dakikda bir telefonunuzu kontrol ediyorsanız
- Sosyal medyada vakit geçirdikten sonra kendinizi üzgün, kızgın veya rahatsız hissediyorsanız
- Beğeni, yorum gibi etkileşimleri fazlasıyla önemsiyorsanız
- Sosyal medyayı kontrol etmediğinizde bir şeyleri kaçırmış gibi hissediyorsanız
- Telefonunuz sizi uykunuzdan ediyorsa, yatağa girdiğinizde saatler harcıyorsanız
- Telefonunuz yanınızda olmadığında yaptığınız işe konsantre olamıyorsanız
Dijital bir detoksa ihtiyacınız olduğunu söyleyebiliriz.
Dijital Detoks Nasıl Yapılır?
Birçok kişi dijital detoksu tamamen yasaklayarak detokslar yapıyor. Fakat detokstan sonra telefonla daha çok ilgileniyor. Gerçek şu ki bugün teknolojik cihazlar olmadan hayata adapte olabilmek pek de mümkün değil. Özellikle her işimizi bilgisayardan yapmak zorunda kaldığımız şu günlerde. Ancak bu detoksunuzu günlük hayatınıza uyarlayamayacağınız anlamına gelmiyor.
Küçük adımlarla başlayalım. Örneğin, maillerinizi kontrol ettikten sonra veya online toplantınızı sonlandırdıktan kendinizin belirlediği bir zaman diliminde cihazlardan uzaklaşabilirsiniz.
Sınırlamalar getirebilirsiniz. Birçok telefonda bir uygulamayı kullanma zamanını kısıtlama özelliği bulunmaktadır. Ayarlardan bu özelliği kullanarak en çok vakit geçirdiğiniz uygulamaları daha az kullanabilirsiniz. Bir başka örnek ise müzik veya podcast dinlerken kısıtlama yapmak olabilir. Bir yandan müziğiniz çalarken diğer yandan telefonu uçak moduna alabilirsiniz. Böylece müziğinizi dinleyip keyifli zaman geçirirken aynı zamanda telefon uyaranlarını engellemiş olursunuz.
Diğer kısıtlamalar ise şunlar olabilir:
- Yemek yerken teknolojik cihazlardan uzaklaşma
- Gece yatmadan önce ve sabah kalktıktan sonra telefondan en azından 1 saat uzak durmak
- Hobilerinizi yaparken cihazlarla ilgilenmemek
- Aileniz veya arkadaşlarınızla birlikteyken cihazları kapatmak
Gibi bir çok küçük adımla teknolojik cihazlarla aranıza sınırlar koyabilirsiniz. Günümüz dünyasında teknolojik cihazlar olmadan yaşamak mümkün olmasa da bu ilişkiyi sağlıklı bir hale getirmek yine bizim elimizdedir.
https://www.verywellmind.com/why-and-how-to-do-a-digital-detox-4771321
Bir önceki yazımız olan Ayrılıkla Nasıl Baş Edebiliriz? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
