Her yıl ortalama 700.000 kişi yaşamına kendi isteğiyle son veriyor. Bu da intiharı dünyadaki en büyük 15. ölüm neden yapıyor. Ülkemizde ise her yıl yaklaşık 25000 kişi intihar ederek yaşamına son veriyor. İntiharın en büyük tetikleyicisi ise depresyondur.
İntiharda bazı cinsiyet farklılıkları vardır. Kadınlar daha fazla intihara teşebbüs ederken, erkekler intiharı daha çok gerçekleştiriyor. Açıklamak gerekirse kadınlar daha acısız yöntemlerle intihara teşebbüs ettiğinden ölüm oranı erkeklere göre daha az oluyor. Erkekler ise daha çok silah gibi öldürücü aletler kullandığından ölüm oranları daha yüksek oluyor. Araştırmalara göre intihar eden bireylerin büyük bir çoğunluğunun sosyal çevreleri çok kısıtlı. Travma mağdurlarında, madde bağımlılarında, istismar edilen kişilerde intihar oranlarının daha yüksektir.
İntihar konuşmaktan kaçınılan bir konu. Ancak çoğu insan intihar hakkında yanılgılara sahip. Araştırmalara göre intihar hakkındaki tutumların çoğu yanıltıcıdır.
Yanılgılar ve Gerçekler
Yanılgı: İntihar edeceğini söyleyen kişiler intihar etmez.
Gerçek: İntihar eden kişilerin birçoğu bunu sesli bir şekilde ifade eder. Bu bir blöf değildir. Hisleri hakkında konuşmak ve anlaşılmak isterler. Adeta yardım çığlığı atarlar.
Yanılgı: Sadece depresyondaki kişiler intihar eder.
Gerçek: İntihar genelde hayatta yaşanan kötü bir olayın ardından gelir. Evet depresyon intiharı tetikler ancak hayatında hiç depresyona girmemiş, mental sağlık sorunları olmayan birinin de intihar etmesi mümkündür.
Yanılgı: İntihar bir ilgi çekme yoludur.
Gerçek: Hiç kimse ilgi çekmek için hayatını sonlandırmaz. İntihara teşebbüs eden veya intihar hakkında konuşan bir kişi mutlaka ciddiye alınmalıdır.
Yanılgı: İntihar hakkında konuşmak intihara teşvik eder.
Gerçek: Bazı kişiler intihardan bahsetmenin özendirmek olduğunu düşünse de aslında açıkça konuşmak bazı insanların hayatını kurtarır. Kişi profesyonel yardım almaya karar verebilir, yakınlarına açılmaya karar verebilir.
Yanılgı: İntihar engellenemez.
Gerçek: İnsanlar intihar etmeden önce sinyaller verir. Çoğu insan ölmek istediği için değil, yaşadıkları acıyı sonlandırmak için intihar eder. Acıyı sonlandırmanın ölümden başka yolları da vardır, bu nedenle intihar engellenebilen bir olgudur.
- İntihar işaretleri
- İntihar hakkında konuşmak
- Kişinin eşyalarını dağıtması
- Sevdikleriyle vedalaşması, imalı konuşması
- İşinden istifa etmesi veya okulu bırakması
- Anlamsız konuşmalar yapması
- Not bırakması, intihar planları yapması
İntiharın eşiğinde olan kişiler veya intihara teşebbüs eden kişilere klinik yardım etmek mümkündür. Böyle durumlarda ilk hedef kişiyi canlı tutmaktır. Mümkün olduğunca hızlı bir şekilde ilaç tedavisi ve psikoterapiye başlamak gerekir. Hedef, kişinin intihar düşüncelerinden kurtulmasıdır. Yaşadıklarını atlatması için baş etme stratejileri geliştirmek ve sosyal destek grubu kurmak şarttır. İntihar düşüncelerinden kurtulmak uzun bir yoldur ve ancak destek ile mümkündür.
Bir önceki yazımız olan Tripofobi: Küçük Deliklerden Korkmak başlıklı makalemizde delik, fobi ve psikoloji hakkında bilgiler verilmektedir.
