Herkes herkesi bazı durumlarda manipüle eder, manipülasyon hayatımızın pek çok alanına girmiş durumdadır. Manipülasyonu anormal kılan şey, tekrarlanma sıklığıdır. Aşağıda manipülatör kişilerin diğerlerini yönetmek için sıklıkla kullandığı bazı araçlar yer almaktadır:
- Şantaj ya da Tehditler: Şantaj denildiğinde akla ilk gelen büyük ve ciddi ültimatomlar olabilir, ancak günlük yaşamda kullanılan şantajlar genelde açık seçik ilan edilmez, daha hafif ve inceliklidir.
- Suçluluk Duygusu Uyandırma: Bazı durumlarda manipülatör kişi öyle cümleler eder ki, normal gibi görünen cümlenin alt anlamları, problemleri diğer kişiye yıkmayı ve ona suçluluk hissettirmeyi içerir.
- Yalan, Pohpohlama: Manipülatörün takındığı sahte iyilik hali, sözel saldırı korkusuyla daima tetikte olmaya alışkın kişi için bir huzur sığınağıdır. Sonuçta pohpohlamalar sıklıkla karşıdakini tavlamak ve gözünü bazı şeylere karşı kör etmek için yapılır. Nezaket, iyi niyet ve yardımseverlik sadece arada oluyorsa ya da dalgalanmalar halindeyse bunların gerçekten dürüstçe mi olduğunu yoksa bir manipülatörün araçları mı olduğunu doğru değerlendirmek gerekir.
- Yerme, Değersizleştirme: Diğerinin kendine dair olumlu imgesini yıkmak ve onu çevrenin gözünde değersizleştirmek manipülasyon için güçlü bir yöntemdir. Kişi bu şekilde karşısındakine yavaş yavaş bu ‘olumsuz imgeyi’ benimsetir ve onun kendisine saygısını yitirmesini sağlar. Bu da kendini değersiz hisseden kişiyi manipülasyonlara açık hale getirecektir.
- Aracılık ve İstila: Diğerinin yaşamında sürekli araya girerek, onun konuşmasına dahi izin vermeyerek hayatının her alanını istila etmek de yaygın bir manipülasyon örneğidir.
- Bağımlı Kılma: Bir kişinin diğeri karşısındaki bağımlılığı duygusal veya maddi düzeyde olabilir. Özellikle ilişkinin başlarında bir kişi kendini geri çekmesiyle diğeri daha aşık ve daha çok talep eden konumuna gelmiş olur. Öte yandan karşıdakini iş aramaktan vazgeçirmek ya da işinden çıkarmak ise onu kendine mali olarak bağımlı kılmaya örnektir. Bu özellikle erkekler tarafından kadınlara sıklıkla uygulanır. Bu şekilde kadın erkeğe muhtaç duruma getirilir ve onu terk etmeyi düşünemez.
Kaynak
Morelli, P. C. & Couderc, P. (2011). İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon, İletişim Yayınları
Bir önceki yazımız olan Kimler Yoğun Aldatılma Korkusu Yaşar? başlıklı makalemizde aldatılma korkusu, aldatılmak ve aldatma hakkında bilgiler verilmektedir.
