Bu içerik, Esra Sarıçamlık tarafından hazırlanmıştır.
Gelişen teknoloji hayatımızın pek çok alanını olumlu ve olumsuz yönde etkiledi. Gelişen teknoloji pek çok işi kısa sürede yapılmasını ve yapılan işlerin kolay bir şekilde kontrolünü sağlarken yeni teknolojiyle birlikte yeni yaşam tarzları da oluşmaya başlamıştır (Batıgün ve Kılıç, 2011). Araştırmalara göre internetin insanların ailelerine ve sosyal hayatına ayırması gereken zamanı ekran karşısında geçirdiğine, ev dışı faaliyetlere daha az zaman harcandığını göstermektedir (O’Toole, 2000; Lee, 2009, O’Toole, 2000).
Ekran karşısında geçirilen sürelerin artması aile içi iletişiminde kopukluklara neden olabilmektedir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken konu ekran karşısında ne kadar süre geçirildiğidir. Bugün artan ve gelişen teknolojileri yok saymak bugüne ket vurmak anlamına gelir. O nedenle teknolojiyi yok saymadan aile içi iletişimi güçlendirmeye gayret etmek gerekir. Telefon, bilgisayar gibi aletler karşısında geçirilen süre sınırlı olmalıdır. Çoğunluğunu gençlerin ve çocukların oluşturduğu bilgisayar kullanımı konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi konularına odaklanmak gerekmektedir. Teknolojik aletlerin kullanım yaşı oldukça düşmüştür. Bugünün çocukları kendi arasında ebeveynlerinin bilmediği oyunları oynamakta, oyundaki şifreleri heyecanlı şekilde birbirleriyle konuşmaktadırlar. Çocukları bunlardan mahrum bırakmak arkadaşlarıyla aralarındaki iletişime sekte vurmakla aynı anlama gelmektedir. Bunlardan mahrum kalan çocuk arkadaşlarının arasında oyunlardan eksik kalır ve zaman zaman kendini dışlanmış hisseder.
Ailelerin Endişeleri ve Çocukları Koruma Yolları
Ailelerin endişelendiği konu ise bu bilmedikleri dünyada çocuklarının neyle karşılaşacaklarını bilmemeleridir. Üstelik bu dünyada ne tür tehlikelerin olduğu hakkında bilgi sahibi değillerdir. Bu noktada ailelere büyük iş düşmektedir. Çocukların sosyal, duygusal, psikolojik, zihinsel ve fiziksel gelişimlerini etkileyebilecek olan bu konularda ebeveynler çocukların dijital dünyasına iyi bir rehber olabilmesi çok önemlidir. Bu teknolojinin doğru kullanımı hakkında çocuklarına doğru şekilde yönlendirebilmeleri ve önlem alabilmeleri bugünün ebeveynlerinin yeni sorumluluğu olmuştur. Çocuklar masum bir oyun oynarken bile şiddet içerikli veya zararlı olabilecek içeriklere maruz kalma olasılıkları vardır. Aileler uygun filtreleme programı kullanarak çocuklarını tehlikeli içerik ve uygulamalardan koruyabilirler.
Ebeveyni ile çocuk arasındaki yaş farkı arttıkça ailelerin bunları kontrol etmesi daha da zordur. Türkiye’de dijital araçların kullanımının eskiye gitmemesi nedeniyle teknolojik ürünlerin kullanma becerileri bakımından anne-baba-çocuk açısından farklılıklar bulunmaktadır. Çalışmalarda Türkiye’deki çocukların ailelerine göre %78 daha iyi bildikleri bulunmuştur (EU Kids Online II).
Ailelere Tavsiyeler:
0-3 yaş çocuğun beyin gelişimi açısından en önemli olan yıllardan biridir. Bu dönemde çocuk eğer mümkünse televizyon, tablet gibi teknolojik aletlerden uzak tutulmalıdır. 3-6 yaş arasında günlük 30 dakikayı geçmeyecek şekilde ekran karşısında durabilir. 6 yaşından önce kendine ait teknolojik bir cihazı olmamalıdır. Eğer varsa, belli bir zaman dilimi netleştirilerek kullanması sağlanmalıdır. 12 yaş öncesinde sosyal medya hesabı açılmamalıdır eğer var ise bu ebeveynlerin kontrolünde olmalıdır. Çocukların sosyal medya hesapları açtıklarında aileler çocuklarını bilinçlendirebilirler. Sosyal medyada ortamında karşıdaki kişi veya kişiler kendisini olduğundan farklı tanıtabilirler. Yollanan mesajların karşısındaki kişi tarafından farklı kişilere de yollayabileceği bilgileri çocuklara sade dille anlatılmalıdır.
Çocuk dijital ortamda olumsuz bir olaya tanık olma veya maruz kalma durumunda ailesi veya öğretmeniyle iletişime geçmesi gerektiği yine aileler tarafından çocuklara öğretilmelidir.
Kaynaklar
EU Kids Online II Türkiye (2010). Avrupa çevrimiçi çocuklar araştırma projesi Türkiye sonuçları. [Çevrimiçi: http:// eukidsonline.metu.edu.tr/], Erişim Tarihi 15 Haziran 2017.
Batıgün A. D., Kılıç, N. (2011) İnternet Bağımlılığı İle Kişilik Özellikleri, Sosyal Destek, Psikolojik Belirtiler ve Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler, Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
Bu içerik, Esra Sarıçamlık tarafından hazırlanmıştır.
Bir önceki yazımız olan Çocuk İçin Oyun ve Oyuncak başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
