Kadınlarla erkeklerin aşık oldukları zaman dilimini anlatmaları istendiğinde, aşık olmalarının altında yatan en çok iki sebepten bahsederler:
- Sevilenin kişinin istenen, ihtiyaç duyulan bir şeyi karşılaması
- Sevilenin kişiye sevgi, ihtiyaç veya takdir duyması
Sevilenin, kişinin istediği, ihtiyaç duyduğu bir şeyi karşılaması
Bernard Murstein’a göre insanların romantik seçimleri, tıpkı alışverişteki gibi kazançlarını arttırıp, zararlarını azaltmaya yöneliktir. İlişkinin kişi için mükafatları ne kadar fazla ve giderleri ne kadar azsa, ilişki o kadar uzun ömürlü olur. Aşk mevcut en uygun fırsatı yakalamaktır. Kaynak kuramına göre; insanlar altı çeşit kaynak kullanıyor. Sevgi (sıcaklık, şefkat, özen ve rahatlık), statü (özdeğer), bilgi (veya tavsiye), varlık (para), mal mülk (eşya) ve hizmet (yemek yapmak veya araba tamiri gibi). Diğer ilişkilerde insanlar karşısındakinden aldığının aynısı ile karşılık verme eğiliminde iken aşkta kaynak değiş tokuşu kullanılıyor. Çoğumuz önemli psikolojik, duygusal, entelektüel, cinsel ve toplumsal ihtiyaçlarımızı gerektiği gibi doyuran romantik eşleri tercih ederiz. Bu ihtiyaçları karşılayacak en uygun aday, kendi ihtiyaçları bizimkileri tamamlayan biridir.
Birbirini Tamamlayan İhtiyaçlar
İnsanlar kendilerinde eksik olanı romantik aşkta ararlar. Yemek yapmaktan nefret eden bir kadın mutfakta usta olan bir erkeği cazip bulurken, mekanik konularda beceriksiz bir erkek, özellikle bir kadın tamirciye hayran olabilir. Romantik eşler birbirlerinin cinsel, entelektüel ve ruhsal ihtiyaçlarını tamamlayabilir. İhtiyaçlar birbirini ne kadar bütünlüyorsa, ilişkide doyum sağlamak o kadar kolaylaşır.
Karşılık Vermek
Bazılarımız için bir romantik eşin en çekici tarafı, önce onun bizden hoşlanmış olmasıdır. İstendiğini bilmek bariz bir biçimde çekicidir. Çekimde karşılıklılık kuramı birinin bizi çekici bulduğu yanılgısına kapıldığımız zaman dahi geçerlidir. Bir araştırmada kendinden hoşlanıldığını düşünen katılımcıların, o kişiyle karşılaştıktan sonra gerçekten de o kişiye çok iyi davrandığı ve o kişiyi daha çok sevdiği görülmüştür. Bu da kendini gerçekleştiren kehanet için başka bir örnektir. Bu silahı kullanmaktaki en usta kişi de kuşkusuz sayısız kadına kendini dünyanın en çekici, en arzulanan kadını gibi hissettiren Don Juan’dır.
Hangisi? Karşılık bulmak mı yoksa ihtiyaç tatmini mi?
Bir araştırmada kişilerin birbirleriyle en çok hangi konulardan dolayı ilgilendiği saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda ihtiyaç tatmininin çiftlerin 4’te 1’inden azında olduğu, ancak bütün hikayelerde karşılıklı hoşlanma ve çekimden söz edildiği ortaya çıkmıştır. Bunun bir nedeni, ihtiyaçların insanların kendisine bile itiraf etmekte zorlandığı bir konu olması olabilir. Hepimiz aşkın bencil güdülerden arınmış olduğunu düşünmeyi tercih ederiz.
Ne yapmalı?
Romantik eş ararken hem aşka karşılık vermenin hem de ihtiyaç tatminin gücünden yararlanmak faydalıdır. İhtiyaç tatmini konusunda hem kendi ihtiyaçlarınızı hem de karşınızdakinin ihtiyaçlarını dikkate almak önemlidir. Siz ne istiyorsunuz ve neleri vermeye hazırsınız? Ayrıca umut vaat eden bir aday olduğunda en iyi strateji dikkatli, açık, sıcak ve hoş davranmaktır.
Karşılık vermek konusunda ise; sevgi konusunda cimri davranmayın. Aşk dolu bir hayat sürmek istiyorsanız, sevgi döngüsünü başlatmanız gerekir. Sonra bir gün “denize attığınız sevgi” şaşırtıcı bir biçimde size geri döner.
Kaynak
Pines, A. M. (2010). Aşık Olmak: Sevgililerimizi Neye Göre Seçeriz?, İletişim Yayınları: İstanbul
Bir önceki yazımız olan Yalancının Beden Dili başlıklı makalemizde beden dili ve yalan hakkında bilgiler verilmektedir.
