Hem erkekler hem de kadınlar yalan söyler. Birinin size yalan söylediğini her zaman anlamanız ne yazık ki mümkün değildir. Birçok araştırmaya göre insanlar kendilerine söylenen yalanların sadece yüzde ellisini tespit edebilir. Bu yalan söyleyen kişiler için avantaj gibi görünebilir ancak neyseki çoğu insan iyi yalan söyleyemez. Beden dillerinden yalan söyledikleri okunabilir. Yalan söylediğini düşündüğünüz birinde nelere dikkat edebilirsiniz?
Yansıtma: Birçok kişi istemsiz olarak konuşurken karşısındakinin beden dilini yansıtır. Ancak yalan söyleyen insanların bunu yapmadığı görülmüştür. Öyle ki siz öne eğilirseniz muhtemelen geriye çekileceklerdir.
Hareketli Beden: Yalan söyleyen kişi sıklıkla kıpırdar. Bu onun yalanın yol açtığı stresle başa çıkmasına yardımcı olur.
Nefes: Yalan söylemek stresli bir olaydır. Pek çok kişi yalan söylerken derin nefes alarak kendilerini sakinleştirmeye çalışır.
Ten Rengi: Yalan söylerken pek çok kişinin ten rengi kırmızıya döner.
Terleme: Bazı insanlarda yalan söylerken üst dudakları ve alınlarında terleme başlar. Elleri de sıklıkla terler. Bu terlemeler oda ısısından bağımsızdır.
Titreme: Yalan söylerken yakalanma korkusu yaşayan bazı kişilerde titreme ve huzursuzlanma olur.
Asimetri: Yüzün her iki yanında eşit olarak gerçekleşmeyen jest ya da ifadeler yalanı işaret eder. İçten duygular yüze simetrik olarak yansımaktadır.
Mikro İfadeler: Yüzde ansızın beliren istem dışı ifadelerdir. Duyguları kolayca ele verirler. Kontrol edilmeleri olanaksız olduğundan iyi ipuçlarıdır.
Duruş: Yalan söyleyen kişilerin hareketleri genellikle iki türden birine girer. Ya hafifçe kafalarını yatırır, sallanır, gözlerini kaçırır ya da göz kırparlar ya da tam tersi hiç hareket etmezler.
Fiziksel Temastan Kaçınmak: Yalan söyleyen kişi, diğerlerinden daha uzak mesafede durur.
Baş: Küçük istemsiz baş hareketleri takip edilmelidir. Birçok yalancı yalan söylerken başını sık sık sallar.
Alın: Alın ve üst dudakta sıklıkla ter damlacıkları birikir. Alnın şaşkınlık belirtecek şekilde kalkması da bir diğer işarettir.
Gözler: İnsanlar yalan söylerken karşındakinin gözüne bakmakta zorlanırlar. Amatör yalancılarda gözlerini aşırı sık kırpma gözlemlenir. Tam tersi sürekli yalan söyleyenler ise neredeyse hiç göz kırpmazlar. Bazı erkekler yalan söylerken gözlerini ovuştururlar. Kadınlar ise gözlerinin altını ovuşturabilir. Gözbebeklerinin kısılması yalan söyleyenlerde sıklıkla görülen bir diğer belirtidir.
Burun: Yalanın en yaygın belirtilerinden biri burna dokunma, kaşınma veya çekiştirmedir. Aslında Pinokyo hikayesinde doğruluk payı bile vardır. Yalan söyleyen kişilerin burnunda ani kan akışı nedeniyle geçici bir genişleme olur.
Ağız: Çocuklar yalan söylerken elleriyle ağızlarını kapatırlar. Çoğu kişi yetişkinlikte bunu kontrol etse de el yanağa, ağzın kenarına, kulaklara, çeneye ya da buruna gidebilir. Dudakları yalamak da yalanı işaret edebilir. Kimi zaman alt dudağı ısırmak da yalanın belirtisi olabilir ancak bu kesin bir belirti değildir. Çünkü insanlar düşünürken de dudaklarını ısırırlar. Sahte bir gülümseme de çoğu zaman aldatmaca belirtisi olabilir. Birinin yalan söyleyip söylemediğini anlamaya çalışırken, gülümsemesi sırasında gözlerine bakmak iyi bir seçenektir. Çünkü içten gülümsemek genellikle yalan söyleme esnasında başarılamaz.
Ses: Ses perdesi hafifçe değişebilir, konuşurken gergin ya da titrek gelebilir.
Çene: Sımsıkı kapalı bir çene bedenin stres altında olduğunu gösterir.
Eller: Yalan söyleyenler çoğunlukla ellerini gizler. Ellerini hareket etmeyi önlemek için birbirine kenetleyebilir. Pek çok yalancı ise ellerini silker.
Karın Bölgesi: Bazı kişiler yalan söylerken karın bölgelerinde stres kaynaklı ani ağrılar yaşayabilirler.
Ayak Hareketi: Yalan söyleme konusunda uzman olan kişiler bedenlerinin üst kısımlarına hakim olmayı başarabilirler. Ancak ayak hareketlerini engellemeleri neredeyse olanaksızdır. Sürekli olarak bacak bacak üzerine atıp yeniden pozisyon değiştirebilirler.
Kaynak
Webster, R. (2017). Beden Dili Rehberi, Olimpos Yayınları.
Bir önceki yazımız olan 4 Tip Evlilik başlıklı makalemizde aile terapisi, arkadaşça evlilik ve çift terapisi hakkında bilgiler verilmektedir.