Bazı insanların delikli yüzeylerden haz etmediğini hatta korktuğunu biliyor muydunuz? Küçük deliklere, yüzeylere ve pütürlü dokulara duyulan hoşnutsuzluğa, tiksintiye hatta korkuya psikolojide tripofobi denir. Bu korkuya sahip insanlar bal petekleri, cilt gözenekleri gibi delikli yüzeylere bakmaktan hiç hoşlanmıyor, kesinlikle görmek istemiyorlar.
Tripofobi sahibi kişileri tetikleyen faktörler şunlardır;
- Patlamalı ambalajlar
- Baloncuklar
- Denizaltı mercanları
- Meyve çekirdekleri
- Ciltteki sivilceler ve gözenekler
- Bal petekleri
- Süngerler
- Çilek, nar gibi meyveler
Böyle bir fobinin varlığı elbette çok şaşırtıcı. Bu kavram, dünyada ilk defa 2005 yılında bir internet forumundan çıkmıştır. Psikologların tanı kitabı olan DSM’in son versiyonunda ise özel olarak tripofobi tanısı bulunmamaktadır. Ancak kişinin günlük hayatını devamlı olarak etkiliyorsa, kişiyi yoğun stres altına sokuyorsa psikologlar bu durumu fobi olarak değerlendiriyorlar. Bir başka deyişle her ne kadar tam bir klinik tanı olmasa da spesifik fobiler içerisinde sayılır.
Kişi delikli yüzeylerle karşılaştığında herhangi bir fobide olduğu gibi korku, mide bulantısı, titreme, terleme hatta panik atak gibi belirtiler gösteriyor. Zor olan kısmı ise kişi bu yüzeylerin resmini dahi görse bu semptomları yaşayabiliyor. Bu nedenle kişinin hayatını kısıtlayabilen bir fobi haline geliyor.
Peki bir insanda neden böyle bir fobi görülür? Bu durumla ilgili çalışmalar çok kısıtlı olsa da evrimsel olarak delikli yüzeylerin veya kabarcıkların hastalık göstergesi olduğundan kişiyi hastalık kapmaktan uzaklaştıracak bir adaptasyon olduğunu düşünen fikirler var. Ancak bugün tripofobi sebeplerini anlayabilmek için elimizdeki araştırmalar çok kısıtlı.
Nasıl Tedavi Edilebilir?
Bugünkü koşullarda tripofobiye özel bir terapi yöntemi bulunmasa da fobileri aşmak için kullanılan yöntemler kullanılmaktadır. Bunlardan en bilinen yöntemler maruz kalma terapisi, bilişsel davranışçı terapi, antidepresanlar ve rahatlama teknikleridir. Tüm bu yöntemler kişiye göre ve fobinin derecesine göre uzmanlar tarafından düzenlenir. Böylece kişi bu durumu aşarak günlük hayatına sorunsuz bir şekilde devam edebilir.
Fobilerin evrimsel bir durum olabileceğini biliyor muydunuz? Fobilere Evrimsel Bakış Açısı yazımızı okumak için tıklayabilirsiniz.
https://www.verywellmind.com/trypophobia-4687678
Bir önceki yazımız olan Stres Nedir ve Sizi Nasıl Etkiler? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
