Bu içerik, Klinik Psikolog Eylül Günday Sekman tarafından hazırlanmıştır.
Büyürken, çoğu çocuk bir süre uyum sağlamakta güçlük çeker. Bazı çocuklar diğerlerinden daha fazla yardıma ihtiyaç duyabilir. Gelişimsel olarak, çocuklar büyük bir sandalyede oturmakta ve onları rahatsız eden şeyler hakkında konuşmakta zorlanırlar. İçlerinde hissettiklerini veya düşündüklerini tarif edecek kelimeleri bilemezler, bu yüzden bazen nasıl hissettiklerini eyleme dökerek gösterirler. Oyun terapisinde, çocuklara kelimelerle söylemekte zorlandıkları şeyleri oyuncaklarla söylemeleri için oyuncaklar sağlanır. Oyun terapisi deneyiminde oyuncaklar çocuğun kelimeleri gibidir ve oyun çocuğun dilidir. Çocuklar duygularını anlayan birine iletebildiklerinde veya ifade edebildiklerinde, duygular serbest bırakıldığı için kendilerini daha iyi hissederler. Ne düşündüklerini veya nasıl hissettiklerini söylemek için oyuncak bebekleri, kuklaları, boyaları veya diğer oyuncakları kullanabilirler. Bu nedenle çocukların oyun odasında nasıl oynadıkları ya da neler
yaptıkları çok önemlidir. Oyun terapisinde çocuklar, düşüncelerini ve duygularını yapıcı bir şekilde ifade etmeyi, davranışlarını kontrol etmeyi, karar vermeyi ve sorumluluk almayı öğrenirler.
Çocuk Merkezli Oyun Terapistinin Rolü
Oyun terapisti, çocuğu duygusal ve gelişimsel olarak bulunduğu yerde karşılar. Çocuğunuzun terapisti yönlendirici olmayan bir yaklaşım benimseyecektir. Bu, çocuğunuzun daha rahat hissetmesine ve yakınlık kurmasına yardımcı olur. Terapistler onlarla birlikte oynayacak ve materyallerle nasıl etkileşime girdiklerini gözlemleyeceklerdir. Yine oyuncaklar, çocuğunuzun paylaşamayacağı kelimeler gibidir. Terapistler, çocuğunuzun hareketlerini gözlemleyecek, takip edecek ve seansta oynanan duyguları not edecektir. Bu yaklaşım, çocuğunuzun daha az tedbirli olmasına ve duygu ve düşüncelerini daha rahat paylaşmasına yardımcı olacaktır. Çocuğunuz oyuncakları kendilerini ifade etmek problem çözmek için kullanacaktır. Ardından, neler olup bittiği ve çocuğunuzun strese girmesine neyin neden olduğu hakkında bir fikir edindikten sonra,
terapisti gözlemlerini bir tedavi planı oluşturmak ve ebeveynlik stratejileri önermek için kullanacaktır.
Çocuğumun oyun terapisine ihtiyacı var mı?
Çocuğunuzu çocuk veya aile terapisi için bir oyun terapistine götürmeye karar vermek kişisel bir seçimdir. Araştırmalar, oyun terapisinin yaş, cinsiyet veya sorunun doğası ne olursa olsun etkili bir ruh sağlığı yaklaşımı olduğunu ve bir ebeveyn, aile üyesi veya bakıcı tedavi sürecine aktif olarak dahil olduğunda en iyi şekilde çalıştığını göstermektedir. Çocuklar, davranış sorunları (zorbalık, kayıp, boşanma ve terk edilme, fiziksel ve cinsel istismar ve kriz ve travmanın neden olduğu ve zihinsel sağlık bozuklukları (yani kaygı, depresyon, dikkat) gibi bir dizi nedenden dolayı
terapi görür. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu(DEHB)otizm spektrum bozuklukları, akademik ve sosyal bozulma, fiziksel ve öğrenme güçlükleri ve davranış bozukluklarında kullanılan geniş bir yelpazesi vardır.
Bekleme alanından oyun odasına ayrılmaya hazırlık:
Çocuklar buraya ilk geldiklerinde bazen klinisyenleriyle birlikte oyun odasına gitmeye isteksizdirler çünkü burası garip bir yerdir ve terapisti daha önce hiç görmemişlerdir. Yine de çoğu çocuk oyun odasını görmek için oldukça isteklidir. Terapist kendisini bekleme odasına tanıttığında, “Artık oyun odasına gidebiliriz” diyecektir. “Ben burada bekleyeceğim, oyun odasında işin bitince burada olacağım” demeniz faydalı olacaktır.
(Ebeveynler “güle güle” demekten kaçınmalıdır, çünkü bu, çocuğun uzun bir süre, hatta belki sonsuza kadar gideceğini düşünmesine neden olabilir! ). Başka talimata gerek bulunmamaktadır. Çocuğunuz oyun odasına gitmek konusunda hala isteksizse, klinisyen isteksizliğine karşı
sabırlı olacak ve duygularını yansıtacaktır. Oyun odasına gitmeye istekli olup olmadığına karar vermesi için bir veya iki dakikaya ihtiyacı olabilir. Terapist, çocuğun oyun odasına gitme konusundaki isteksizliği konusunda rahattır ve oraya gideceklerine inanır. Bu süre zarfında hiçbir şey yapma konusunda endişelenmenize gerek yok; terapisti onunla çalışacaktır. Birkaç dakika sonra hala oyun odasına gitmek konusunda isteksizse,
terapist sizden onunla birlikte koridora, oyun odasına yürümenizi isteyebilir. Oyun odası kapısına geldiğinizde, onlarla birlikte içeri girmeniz gerektiğini düşünürse size haber verecektir. Sizden oyun odasına girmenizi isterse, hemen içeri girin, gösterdiği sandalyeye oturun ve izleyin. Çocuğunuz seans sırasında size oyuncaklar göstermek veya sizinle etkileşim kurmak isterse, terapist sizin yerinize cevap verecektir.
Ebeveyn katılımı var mı?
Çocuğunuzun terapisti, geri bildirim almanız evde ve okulda ebeveyn stratejilerini ve davranışlarını tartışmanız için size ayrı bir zaman planlayacaktır. Çocuğunuzun klinisyeni sizinle en çok dördüncü ila altıncı oyun terapisi seansından sonra konuşmak isteyecektir. Bu, belirli sorular sormak ve sahip olabileceğiniz endişeleri gidermek için mükemmel bir zamandır. Daha erken görüşmek isterseniz, lütfen çocuğunuzun terapistine önceden haber verin, böylece ayrı bir randevu planlanabilir. Ne yazık ki, ebeveynlerin çocuklarının düşünce, duygu ve eylemlerini tam
olarak ifade etmekte özgür hissetmeleri için çocuklarının oyun terapisi seanslarını gözlemlemelerine izin verilmemektedir. Fakat gerekli durumda terapist kontrolünde seansta çalışılacaksa ebeveynlerde zaman zaman seanslara davet edilebilir.
Çocuğunuza oyun terapisini anlatmak:
Çocuğunuza her hafta (terapistin adı) ile birlikte oynamak için pek çok oyuncağın bulunduğu özel oyun odasında geleceğini söyleyebilirsiniz. Çocuğunuz neden oyun odasına gittiğini öğrenmek istiyorsa, ona ” bazen özel bir kişiyle birşeyler paylaşmak için sadece kendine ait özel bir
zaman ayırmana ihtiyacın olabilir”
Oturumlardan sonra yapılacak yanıtlar için öneriler:
Oyun odasında geçirilen zaman çocuklar için özel, mahrem bir zamandır. Olanları veya söylenenleri kimseye, hatta ebeveynlerine bile bildirmek zorunda hissetmemeliler. Çocuklarla oyun terapisi seansları tıpkı yetişkinlerle yapılan danışmanlık seansları gibi gizlidir. Bir yetişkin olarak saygı duyulduğu kadar çocuğa da saygı duyulmak istenir. Bu nedenle, terapistiniz genel izlenimlerini paylaşmaktan ve önerilerde bulunmaktan mutluluk
duyacaktır, ancak çocuğunuzun oyun odasında söylediklerinin veya yaptıklarının ayrıntılarını söylememekte özgürdür. Bilmeniz gerektiğini düşündüğü genel bilgileri paylaşacak; ancak birlikte geçirdikleri zaman gizlidir. Çocuğunuz ve terapisti oyun odasından çıktıklarında, “İşler nasıl gitti?” veya “Eğlendin mi?” gibi sorular sormak yerine sadece merhaba deyin ve artık eve gidebiliriz ifadesini kullanabilirsiniz. Ek olarak, çocuğunuz eve bir resim veya çizim alıp getirebilir. Resmi överseniz, sizin için başka resimler yapması gerektiğini düşünebilir. Görselde ne gördüğünüzü yorumlarsanız daha iyi olur. Örneğin, “Pek çok renk kullanmışsınız ve resmin alt kısmında biraz mavi, yeşil ve çok fazla kırmızı var “şeklindeki yorumlar sağlıklı olacaktır.
Sonlandırma Oturumunun Önemi
“Sonlandırma”, terapinin son aşamasını, yani terapistin ve danışanın terapi hizmetlerini sonlandırmaya hazırlandığı aşamayı tanımlamak için kullanılan bir deyimdir. Kişisel ilişkiler gibi, sonlandırma da danışana ve terapiste terapötik süreci ve ilişkiyi sağlıklı bir şekilde tamamlama fırsatı sunar. Son bir seans, çocukların kendileri için önemli olan bir ilişkinin olumlu bir şekilde sona ermesini sağlar. Ek olarak, bir çocuğun yakın
zamanda terapistle kişisel bir şey paylaştığını veya önemli bir davranış sergilediğini ve çocuğun oyun odasına geri dönmediğini varsayalım. Bu durumda, danışan deneyimi bir ceza olarak içselleştirebilir. Bu nedenle, siz veya terapistiniz tedavinin sonlandırılmasını veya kesilmesini başlatan, son bir seansa katılmak çocuk için kritik olabilir. Bu yüzden kademeli kesilmesi isabetli olacaktır.
https://compassioncounseling.us/wp-content/uploads/2022/12/Play-Therapy-Handout-.docx.pdf
Bir önceki yazımız olan Depremler ve Çocuklar: başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
