Yaygın kaygı bozukluğundan muzdaripseniz, kronik ve sürekli kaygı yaşıyorsunuz demektir. Bu da çevrenizdeki insanların sizi genellikle ‘sürekli endişeli’ ya da ‘gergin’ olarak nitelendirmesine yol açar. Günlük olan her durumla ilgili kaygı hissedebilirsiniz ve bu kaygıların gerçekçi sebepleri olması gerekmez. Kaygınız öyle bir boyuttadır ki günlük rutinlerinizi bozar, motivasyonunuzu azaltır, bedeninizin sürekli gergin olmasına neden olur ve hafızanızı olumsuz etkiler. Belleğin stres dönemlerinden ve duygu değişimlerinden oldukça etkilendiği daha önceki araştırmalarda birçok kez ortaya konmuştur. Bu da özellikle yaygın kaygı bozukluğu gibi ciddi kaygı düzeyi olan bir insansanız, rutin olarak hafıza problemleri yaşıyor olduğunuz anlamına gelmektedir.
Peki tam olarak nasıl etkiliyor?
Hafıza tek parça şeklinde işlemez. Beynimizde farklı kapasitelere sahip birçok hafıza sistemi vardır. Örneğin uzun süreli bellek adı verilen sistemin işleyişi uzak geçmişimizde olan olayları ve bilgileri hatırlamak iken, kısa süreli belleğin işleyişi aktif olarak uğraştığımız şeyleri anlık olarak akılda tutmaktır. Kısa süreli bellek, problemleri etkili bir şekilde çözmemiz ve şu anda gerçekleşen bilgilerle baş etmemiz için hayati önem taşır. Eğer düzgün çalışmazsa hatalara neden olur, görevleri istendiği gibi gerçekleştiremeyiz. Ancak ne yazık ki endişe ve kaygı hafızanın bu bölümü üzerinde büyük etkiye sahiptir. Bu da yaşamınızda ve işinizde ciddi sorunlar yaratabileceği anlamına gelir. Günlük yaşamda başınıza gelmesi olası bazı durumlar aşağıdaki gibidir:
- Arabayı nereye park ettiğinizi unutmak
- Sürekli olarak bir şeylerin yerini unutmak ve aramak
- Konuşmada daha önceden söylediğiniz şeyi unutup tekrar etmek
- Yolları karıştırmak
- Alışverişe gittiğinizde neler almak için çıktığınızı unutmak
Aslında bu unutkanlıklar farkında olmasanız da sizdeki döngüyü besler. Kaygılı olduğunuz için bir şeyleri unutursunuz, daha sonra bu unutkanlığınızdan ötürü, bir şeyleri unutmakla ilgil daha da kaygılanırsınız. Ancak işin güzel tarafı doğru tedavi ile bunun üstesinden gelmeniz mümkündür. Bazı durumlarda unutulan bilgiler kaygı seviyeniz düştüğünde geri gelir. Diğer durumlarda ise hatırlamak bu kadar kolay olmayabilir. Bu durumlarda terapi işe yarar. Terapide, kaygınız ile çalışma fırsatı bulabilir, kaygıyı kontrol etmeyi öğrenebilir ve bu vesileyle hafızanızın daha iyi çalışmasına katkıda bulabilirsiniz.
Kaynaklar
Moran, T. P. (2016). Anxiety and working memory capacity: A meta-analysis and narrative view, Psychology Bull; 142(8): 831-864.
Yang, Y., Zhang, X., Zhu, Y., Dai, Y., Liu, T., & Wang, Y. (2015). Cognitive impairment in generalized anxiety disorder revealed by event-related potential N270, Neuropsychiatr Dis Treat; 11:1405-1411.
Bir önceki yazımız olan Yalancının Beden Dili başlıklı makalemizde beden dili ve yalan hakkında bilgiler verilmektedir.
