Sağlık psikolojisi; biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin sağlığa ve hastalıklara olan ilişkisini inceleyen psikoloji alt dalıdır. Sağlığımız, baş ettiğimiz hastalıklar birden çok nedenden etkilenirler. Bazı hastalıklar genetiktir. Ancak birçoğu hayatımızı nasıl yaşadığımızla ilgilidir. Somatik hastalıklar, hayatımızda edindiğimiz davranışlar sebebiyle olmaktadır. Ancak bu tek neden değildir. Birçok psikolojik zorluk da akut veya kronik hastalıklara yol açmaktadır.
Sağlık psikolojisi alanının amacı, insanlara sağlık davranışını kazandırmaktır. Sağlık davranışı, aklımızı ve bedenimizi sağlıklı bir durumda olması için yaptığımız davranışlara ve alışkanlıklara denir. Aynı zamanda hastalıkları önlemek için yapmamız gerekenleri de aşılar. Sağlık psikologları, insanların hastalıklara karşı verdiği tepkiyi ve hastalıkla başa çıkma becerilerini de inceler.
Sağlık Psikolojisi Çalışma Alanları
Bu alan bireylerle, gruplarla, kurumlarla ve toplumla çalışır. Amaç bireyin ve toplumun sağlığıdır.
-Stres azaltma
-Kilo kontrolü
-Sigara kullanımını azaltmak ve bitirmek
-Dengeli beslenmek
-Toplumun güvensiz cinsel birlikteliklerden kaçınmasını sağlamak
-Hastalıkları önlemek
-Hastalıkların ne olduğunu ve ne etkileri olabileceğini anlatmak
-İyileşme sürecine katkı sağlamak
-Başa çıkma stratejileri geliştirmek
Sağlık psikolojisi, ” biyopsikososyal” modeli temel alır. Hastalığın da sağlığın da biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin birleşimi olduğunu savunur. Biyolojik faktörler, genlerimizdir. Psikolojik faktörler; yaşam tarzımız, karakterimiz ve yaşamımızdaki stres seviyesidir. Sosyal faktörler ise yaşadığımız kültür, ailemiz ve çevremizdeki destek seviyesidir.
Sağlık Psikologları Alanda Neler Yapıyor?
Sağlık psikolojisi, özellikle batıda hızla büyüyen bir alandır. Tüm Dünya’da fast-food tüketimi, hareketsizlik gibi birçok etmen sebebiyle sağlık sorunları hızla artmaktadır. Ancak bunun yanında, sağlığı konusunda kontrolü ele geçirmek isteyen insanların sayısı da hızla artıyor. Bu noktada sağlık psikologlarına büyük bir rol düşüyor. Bu nedenle sağlık psikologlarına olan talep hızla artıyor. Günümüzde birçok kişi sağlıksız alışkanlıklarını bırakarak, sağlıklı bir yaşama adım atmak istiyor. Sağlık psikologları da bu eski alışkanlıkları bırakmaya ve yerine yenilerini edinmelerine yardımcı oluyor.
Sağlık psikologları aynı zamanda alandaki profesyonellere de çalışma alanları hakkında eğitimler vermektedir. Örneğin hemşirelere, fizyoterapistlere ve beslenme uzmanları gibi birçok alanı sağlık davranışları konusunda eğitmektedirler.
https://www.verywellmind.com/what-is-health-psychology-2794907
Bir önceki yazımız olan Anna Freud : Hayatı ve Psikolojiye Katkıları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
