Maskelenmiş Öfke Türleri:
- Pasif-agresif öfke: Bu öfke kişinin hoşuna gitmediği durumlarda surat asması, küsmesi, bozularak odadan dışarı çıkması gibi örneklendirilebilir. Genel itibariyle bu kişiler daha sessiz ve içine atan diye tabir ettiğimiz kişilerdir. Diğerlerini dolaylı olarak yönetmeye çalışırlar, öfkeleri yüzünden ötekilerini kırarlar. Bu sebeple de yalnız kalırlar. Sözel iletişimi çok fazla kullanmazlar.
- Kendine yöneltilen öfke: Bu öfkede kişiler hayatlarında yanlış giden şeylerden dolayı kendilerini suçlar, değersiz görürler ve kendilerine zarar vermeye yönelik eylemler sergilerler. Bu tip öfke sonucunda kişilerde depresyon veya anksiyete gibi semptomlar oluşabilir. Kendilerini iyi ifade edemezler, kırgınlıklarını, kızgınlıklarını karşı tarafla paylaşmak yerine kendilerine zarar verme yoluyla ifade ederler.
Patlayıcı Öfke Çeşitleri:
- Ani öfke: Bu tip öfke kişilerin hayatını tamamen kontrolden çıkarır. Bu öfke biçimi genellikle psikolojik olarak hayatın zorluklarına tahammül edemeyen insanlarda ortaya çıkar. Bu kişilerin genellikle stres seviyeleri de oldukça yüksektir. Çevrelerindeki insanları kolaylıkla kırıp dökebildiklerinden yakın çevresi ilişkide güvende hissetmeyebilir ve uzaklaşabilirler. Bu kişilerin en büyük sorunu ise aniden parladıkları ve aniden söndükleri için kendilerine ve çevrelerine verdikleri zararın farkında olmamalarıdır.
- Utanca dayalı öfke: Bazen de kişiler yaptıkları davranışlardan dolayı utanç duyarlar ancak bunu ifade etmek yerine bastırır ve öfkeli davranışlar sergilerler. Utanç duygusu insanı değersiz ve mutsuz hissettirebilir. Dolayısıyla bu insanlar etraflarına karşı saldırgan tavırlar sergilerler. Genellikle diğerleri tarafından ‘hem suçlu hem güçlü’ diye tabir edilirler.
- Planlanmış öfke: Bazı kişiler istediklerini elde edebilmek için öfkeyi bir araç olarak kullanırlar. Her ne kadar dışarıdan planlanmış, dolayısıyla kolayca kontrol edilebilir gibi gözükse de bu tür bir öfke genellikle bir refleks gibi çalıştığı için kontrol etmesi de güçtür.
Kronik Öfke Çeşitleri:
- Alışkanlık yapmış olan öfke: Bazen kişiler o kadar uzun zamanlarını öfkeli geçirirler ki bu davranış biçimi onlarda kronik hale gelir. Bunun en belirgin olduğu durum çocukluk döneminde öfkeli olan ve bu duruma müdahale edilmeyen birinin olaylara hep negatif bakmayı öğrenmesi ve eleştirel davranmasıdır. Bu kişi alışkanlık olarak diğerlerine kıyasla çok daha kolay öfkelenir. Bazen de psikolojik rahatsızlıklar kişilerde öfke patlamaları yaratır.
- Korku bazlı öfke: Geçerli bir sebebe dayanmayan korkuları olan kişiler de öfke hisleriyle dolup taşabilir. Bu durumda da kişi korkularını kabul etmeyip öfke ile bastırıyor demektir. Yersiz ve aşırı kıskançlıklar bu duruma bir örnektir. Kişi terk edilme korkusunu kıskançlık yaparak, karşısındakine öfkelenerek ifade etmektedir.
Kaynak
Kayaoğlu, M. (2015). Sorularla ve Örnek Vakalarla Öfke Kontrolü, Nesil Yayıncılık:İstanbul
Bir önceki yazımız olan Yalancının Beden Dili başlıklı makalemizde beden dili ve yalan hakkında bilgiler verilmektedir.
