Alışveriş yapma ve biriktirme davranışlarımız sıklıkla kaygı ile yakından ilişkilidir. Günlük yaşamda strese maruz kaldıkça hem öfke hem de kaygı duygularında yoğunlaşma olur. Peki bu duygular satın alma faaliyetlerini nasıl etkiler? Tüketici psikolojisi araştırmalarına göre;
1.Artan kaygı ile birlikte dürtüsel olarak satın alma davranışlarımızda paralel olarak artmaktadır. Bir başka ifadeyle, kaygı bireyi dürtüsel alışverişe teşvik etmektedir. Birey dürtüsel olarak alışveriş yaparak, kendini daha iyi hisseder ve kontrolden çıkmış bir durum üzerinde kontrol sahibi olma hissini ortaya çıkarmaya yardımcı olur. Yapılan çalışmalar, üzgün bireyler için alışveriş yapmanın üzüntülerini hafiflettiğini göstermiştir. Ancak endişeye yatkın bireyler için bu dürtüsel davranış sürekli olarak bireyi daha savunmasız hale getirebilmektedir.
- Bireyler genellikle belirsiz ve kontrol dışı olduğunu hissettiği an endişe duygusunu yaşarlar. Bu nedenle endişeli ve gergin olduğumuz zaman rahatlamak adına mevcut durum üzerinde kontrol ararız. Örneğin, üzgün olan biri alışverişi ruh halini düzeltmenin bir yolu olarak kullanabilir. Bu durumda da satın alma kararları verirken, yaşadığımız risk ve belirsizliği azaltmanın bir yolu olarak güvenli veya güvenilir seçimlere yöneliyoruz. Araştırmalara göre, kaygılı dönemlerde araba seçimleri yapan bireylerin çoğu güvenli özelliklerle donatılmış arabaları lüks modellere kıyasla daha fazla tercih etmektedirler. Ancak ani ve yoğun kaygı altında, güvenlik ve kontrol üzerinde vurgu olan bu davranış, panik satın alma ve istifleme gibi zararlı davranışlara yol açabilmektedir.
- Refahımız ve gelecekte hayatta kalmamızla ilgili sorularla ilişkili kaygı genellikle satın alma davranışı üzerinde paradoksal bir etkiye sahiptir. Bireyler üzerinde materyalist değerleri ve kararları teşvik eden bu kaygı, lüks markalar üzerinde savurganlık dürtümüzü arttırır.
Özetle, bireyin yaşamını tehdit eden olayların yarattığı kaygı, savurganlık dürtüsünü artırırken bir yandan da bireyleri daha materyalist hale getirir. Bu nedenle kaygı bireyin yaşamında finansal ve ruh sağlığı için kötü olan değerler ve satın alma davranışları ile ilişkili bulunmuştur.
Kaynakça
https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-science-behind-behavior/202003/how-anxiety-affects-our-buying-behaviors?collection=1142243
Bir önceki yazımız olan Kararsızlıkla Nasıl Başa Çıkacaksınız? başlıklı makalemizde doğru seçim yapmak, karar verememek ve karar verme güçlüğü hakkında bilgiler verilmektedir.
